نوروسافاری | دانش مغز و علوم اعصاب دانش مغز و علوم اعصاب. در این وبسایت خلاصه ای از مهمترین تحقیقات همه رشته های علوم اعصاب و مغز را می توانید به زبان ساده بخوانید. تلاش ما جهت هم افزایی بین رشته ای جهت پیشرفت بیشتر این علم است.
نوروسافاری| اگر ما نظر مثبتی به صفت یا ویژگی خاصی در کسی یا چیزی داریم، به صورت ناخودآگاه تمایل داریم تمامی صفات و ویژگیهای خوب را به آن شخص یا چیز نسبت دهیم، به این کار “اثرهاله‌ای” یا “خطای هاله ای” می گویند، یعنی تصور اینکه فرد هالهٔ مقدّس دارد.
به گزارش نوروسافاری، بر عکس این مساله هم صادق است، صفتی منفی موجب شود تمام صفات فرد یا ویژگیهای چیزی را منفی ببینیم که به آن “اثر هاله‌ای معکوس” یا “اثر شیطان” می گویند. به عنوان مثال وقتی معلمی از دانش آموزی ذهنیتی منفی به عنوان یک فرد “تنبل” دارد، ممکن است در برخوردهای بعدی نیز این پیش داوری بر قضاوت او تاثیر بگذارد. از اینروست که به معلمان همیشه توصیه میشود در هنگام تصحیح ورقه‌های امتحانی به اسامی دانش آموزان نگاه نکنند.
مارک‌های معروف (برند) سعی می کنند از جنبه مثبت این خطا برای بازاریابی بیشتر محصولات خود استفاده کنند. در این راستا تلاش می کنند تا “اسم” محصول خراب نشود و اعتبار همیشگی را داشته باشد.
این اثر اولین بار توسط دانشمندی به نام Edward Thorndike به عنوان یک خطای شناختی شناسایی شد که در آن فرد به علت اینکه تحت تاثیر یک ویژگی فرد دیگری قرار می‌گیرد، در مورد تمامی شخصیت او قضاوت می‌کند.
تحقیقات، انواع دیگری از اثر هاله‌ای را نشان داده اند؛ افرادی که جذابتر هستند، مهربان‌تر و باهوش تر، شادتر، هنرمندتر و دارای شخصیت و شغل بهتر به نظر می رسند! همچنین تحقیقات نشان داده است به علت این اثر، افرادی که جذابتر هستند با ارتکاب جرمی یکسان احتمال تبرئه شدن بیشتری از طرف هیئت منصفه یا قاضی دارند و سیاستمداران جذّاب و مشهور احتمال پیروزی‌شان در رقابت‌های انتخاباتی بیشتر است.
تحقیقات همچنین نشان می دهد وقتی جرم ارتکابی ربطی به جذابیت فرد ندارد، مانند دزدی از منزل، احکام صادره برای دزدی که از نظر ظاهری جذابتر است سبکتر است! ولی در صورتی که ماهیت جرم به جذابیت فرد بستگی داشته باشد، مانند کلاهبرداری از طریق دلربایی، افرادی که جذاب ترند احکام سنگین تری برایشان صادر میشود.
تحقیق دیگری نشان میدهد زنان در تعاملات بین فردی در برابر مردان جذّاب دچار اثر هاله‌ای شده ولی در برابر زنان جذّاب، توانایی‌های آنها را پایینتر ارزیابی می‌‌کنند. وقوع این اثر به حالت روحی فرد هم بستگی دارد.
برخی از محققین عقیده دارند این اثر را باید به دو نوع هاله واقعی و هاله توهمی تقسیم کرد، این محققین اعتقاد دارند برای مثال تاثیر جذابیت مدرسین در آموزش بهتر، نوعی هاله واقعی بوده ولی خطا در قضاوت، به علت جذابیت فرد نوعی هاله توهمی است. مقالات مرتبط را میتوانید در لینک زیر بیابید:
