نوروسافاری | از قربانیان سوانح رانندگی که مجبور به استفاده از صندلی چرخ‌دار هستند تا آن‌هایی که از فلج کامل یا سندرم قفل‌شدگی رنج می‌برند، میلیون‌ها اروپایی دچار نوعی از ناتوانی درحرکت هستند که حرکات و توانایی‌شان در جابه‌جا شدن و یا تعامل و ارتباط با دیگران را محدود می‌کند.

در سال‌های اخیر گستره‌ای از تکنولوژی‌ها توسعه‌یافته‌اند تا به افراد با چنین ناتوانی‌هایی کمک کنند تا مستقل‌تر زندگی کنند. اکنون این فنّاوری ها بهبودیافته‌اند و به یک سیستم ترکیبی مبتکرانه بدل گشته‌اند که کاربران را قادر خواهد ساخت تا تنها با استفاده از افکارشان یک ربات را کنترل کنند و در محیط‌های مجازی تعامل داشته باشند و از راه دور دستگاه‌های روشنایی و گرمایشی و سایر دستگاه‌ها را در خانه‌شان کنترل کنند و ارتباط بهتر و آسان‌تری با خانواده و دوستانشان داشته باشند.

به گزارش نوروسافاری به نقل از ساینس دیلی، آقای فیلیپ میرالس از مرکز تکنولوژی دیجیتال بارسلونا (یک مرکز تحقیقات در حوزه ICT اسپانیایی) بیان داشته که هدف ما این است که به افراد با ناتوانی‌های حرکتی، استقلالی را از طریق تکنولوژی بدهیم تا کیفیت زندگی‌شان افزایش یابد.

آقای میرالس مسئول پروژه‌ی (BrainAble (http://www.brainable.org است. پروژه‌ی سه‌ساله‌ای که بودجه‌ی ۲٫۳ میلیون یورویی‌ برای توسعه تکنولوژی‌های مختلف را از اتحادیه اروپا دریافت می‌کند تا این تکنولوژی ها را ادغام کند و دستگاهی تجاری برای افراد با معلولیت حرکتی ایجاد شود.

گروه BrainAble در حال کار بر روی سیستم‌های BCI (واسط‌های مغز و کامپیوتر)، AmI (هوش محدوده‌ای)، VR (واقعیت مجازی) و سایر تکنولوژی هایی است که مزایای مهمی را به معلولین عرضه می‌کنند، اما همین فنّاوری ها که هرکدام به نوع خود خدمتی به معلولان ارائه می‌کنند به هنگام ترکیب با یکدیگر استقلال بی‌نظیر و بی‌سابقه‌ای را به معلولین هدیه می‌دهند.

 محققان توانسته‌اند اپلیکیشنی را طراحی کنند که از طریق آن کاربر می‌تواند به‌صورت از راه دور یک ربات را کنترل کند، کارهای گوناگونی را انجام دهد و حتی قادر به برقراری ارتباط با افراد باشد، این در حالی است که همه‌ی این کارها به‌سادگی وقتی شخص در تختخواب است صورت می‌گیرد. آن‌ها برای توسعه‌ی این اپلیکیشن از ترکیب BCI و سایر تکنولوژی ها بهره برده‌اند. فنّاوری مشابه با این وجود دارد که کاربر را قادر میسازد تا یک آواتار را در یک محیط واقعیت مجازی راه‌اندازی کند و حتی به آن‌ها آموزش دهد تا چگونه یک صندلی چرخ‌دار و یا ربات را در محیط واقعی کنترل کنند یا یک تعامل اجتماعی داشته باشند.

این مثال خاص را در نظر داشته باشید: در مورد افرادی که از نوع شدید فلج یا سندرم قفل‌شدگی رنج می‌برند تکنولوژی BCI در اغلب موارد تنها راه برای برقراری ارتباط و تعامل است. سیستم‌های BCI از ایمپلنت‌ها و یا سیستم‌هایی استفاده می‌کنند و سنسورهایی نیز در دستگاه به کار گرفته‌شده‌اند که امواج الکترومغناطیسی تولیدشده توسط مغز را اندازه‌گیری کنند و به کاربران آموزش داده می‌شود تا چگونه سیگنال‌های EEG را تولید کنند تا سیستم بتواند به عملکردهای موردنظر ترجمه شود. با یک سیستم BCI افراد می‌توانند چشم‌هایشان را حرکت دهند تا یک متن را تایپ کنند، از راه دور یک نور را کنترل کنند، کمکی بخواهند، یک ربات، صندلی چرخ‌دار در دنیای واقعی و یا یک آواتار را در یک محیط واقعیت مجازی کنترل کنند.

فراتر از BCI

علی‌رغم پیشرفت‌های قابل‌توجه درزمینه ی BCI در سال‌های اخیر، سیستم‌های BCI همچنان آهسته مانده‌اند به‌نحوی‌ که انجام دادن یک عمل کوچک چند ثانیه طول می‌کشد. محققان BrainAble سعی دارند بر این عیب غلبه کنند و بدین منظور هوش مصنوعی را در این پلتفرم به کار گرفته‌اند. در این صورت است که سیستم قادر خواهد بود تا موقعیت و شرایط کاربر و عادات وی را بفهمد، پس می‌تواند به‌صورت پویا واکنش نشان دهد.

 یادگیری سیستم از طریق عادات کاربر است و سعی دارد تا دریابد که کاربر در چه موقعیتی ست. آقای میرالس توضیح می‌دهد که در حال استفاده از هوش محدوده‌ای هستیم تا بتوانیم به‌صورت غیرفعال سیگنال‌های EEG را مانیتور کنیم تا از این طریق بفهمیم فرد چقدر سرحال و هوشیار و تا چه حد خسته است که اگر خسته باشند رابط به‌صورت خودکار ساده‌تر می‌شود و کاربر می‌تواند از آن استفاده کند.

برای کسی که دارای مشکل حرکتی است BCI می‌تواند در ترکیب با سایر تکنولوژی های واسط با کامپیوتر مثل Eye tracking یا سوئیچ‌های EMG باشد که به سیگنال‌های الکتریکی تولیدشده توسط کوچک‌ترین حرکات عضلانی پاسخ می‌دهد. برای مثال شخصی روی صندلی چرخ‌دار ممکن است از BCI استفاده کند تا حرکت صندلی را کنترل کند و سپس از یک سوئیچ استفاده کند تا دری را باز کند.

پلتفرم BrainAble همچنین از یک میان‌افزار استفاده می‌کند که امکان دسترسی به پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک و توییتر در آن فراهم است که این ابزار مهمی در کمک به افراد معلول است تا بتوانند بر انزوای اجتماعی‌شان غلبه کنند.

گروه BrainAble تمامی خدمات تکنولوژی‌ها را در قالب یک‌خانه هوشمند به کار می‌گیرند.

 آقای میرالس توضیح می‌دهد: بازار بسیار خوبی برای چنین تکنولوژی هایی موجود است. و نه‌تنها افرادی که از ناتوانی‌های حرکتی شدید رنج می‌برند. افراد مسن نیز به‌طور ویژه‌ای از نتایج حاصل از توسعه BCI بهره می‌برند و حتی گیمر ها نیز از تکنولوژی BCI استفاده می‌کنند و این تکنولوژی برای آنان قابل‌اعتماد و به‌اندازه کافی سریع بوده است.

تکنولوژی دیگری به نام Black Home وجود داردکه این پروژه هم توسط Barcelona digital راه‌اندازی شده است. BlackHome بر روی استفاده از تکنولوژی BCI نه‌تنها به‌منظور کسب استقلال برای فرد معلول بلکه برای توان‌بخشی و مانیتورینگ از راه دور افراد با ناهنجاری‌های نوروسرجیکال تمرکز کرده است. این کار را از طریق رابط‌های مغزی کامپیوتری واقعیت ترکیبی انجام داده اند که ارتباط‌دهنده‌ی فرد معلول با دنیای اجتماعی و فیزیکی‌اش خواهد بود.

 ترجمه: نیلوفر توکلی _وب سایت نوروسافاری

لینک گزارش خبری در سایت ساینس دیلی:

Enhanced brain-computer interface promises unparalleled autonomy for disabled