نوروسافاری | دانش مغز و علوم اعصاب دانش مغز و علوم اعصاب. در این وبسایت خلاصه ای از مهمترین تحقیقات همه رشته های علوم اعصاب و مغز را می توانید به زبان ساده بخوانید. تلاش ما جهت هم افزایی بین رشته ای جهت پیشرفت بیشتر این علم است.
نوروسافاری | در یک بررسی جدید، شواهد قابل توجهی مبنی بر تاثیر ماریجوانا بر سیستم پاداش مغز و تغییر آن به سمت افزایش احساسات منفی و کاهش انگیزه پیدا شد و به دنبال آن دیدگاه دقیق تری در مورد اثرات منفی احتمالی مصرف طولانی مدت ماریجوانا برروی سلامت روانی افراد پیشنهاد شد.
به گزارش نوروسافاری به نقل از مدیکال نیوز تودی، این بررسی نشان میدهد شواهدی کافی موجود هستند که مصرف ماریجوانا (کانابیس) سطح دوپامین مغز را کاهش میدهد. دوپامین یک انتقال دهنده ی عصبی است که نقش مهمی در یادگیری، حرکات بدن، احساسات و پاداش بازی میکند.
سطح پایین دوپامین در تغییر حالت روحی، خستگی، افسردگی و نبود انگیزه دخالت دارد. بعلاوه کمبود دوپامین در برخی بیماری ها مانند پارکینسون و اختلال عدم توجه و بیش فعالی یا ADHD نیز دیده می شود.
مسئول این مطالعه، دکتر اولیور هَوز، از انجمن تحقیقات پزشکی در مرکز علوم بالینی دانشگاه ایمپریال کالج لندن واقع در کشور انگلیس به همراه تیم تحقیقاتی اش، به تازگی نتایج تحقیقات خود را در ژورنال Nature منتشر کرده اند که بر اساس بررسی ملی سال ۲۰۱۴ در مورد مصرف مواد و سلامتی صورت گرفته است. در حدود ۲۲.۲ میلیون نفر مصرف کننده ی ماریجوانا در ایالات متحده آمریکا حضور دارند که باعث میشود این ماده به رایج ترین ماده ی غیر قانونی مورد مصرف در این کشور تبدیل شود.
مصرف طولانی مدت ماریجوانا، با تعدادی از بیماری های روانی مانند اسکیزوفرنی، اضطراب و افسردگی در ارتباط است اما علت و مکانیزم تاثیر منفی این ماده تا به حال نامشخص بوده است. با توجه به اینکه استفاده ی مجاز ماریجوانا برای مصارف پزشکی و استفاده های تفننی آن افزایش یافته است، محققان، بسیار مشتاق هستند که بیشتر در مورد تاثیر این ماده بر مغز بدانند. در مطالعه اخیر، دکتر هوز و تیم تحقیقاتی وی، به بررسی و بازخوانی تعداد زیادی از مطالعاتی پرداختند که موضوع آنها در مورد نحوه ی عملکرد ترکیب شیمیایی موثر ماریجوانا (تتراهیدروکانابینول ) یا همان THC بر روی مغز است.
استفاده از THC تاثیرات طولانی مدتی بروی سطح دوپامین میگذارد
بر اساس مطالعات انسانی و حیوانی انجام شده، شواهد قابل توجهی وجود دارند که مصرف طولانی مدت THC باعث کاهش سطح دوپامین میشود. نویسنده ی این بررسی، اینگونه توضیح میدهد: “شواهد موجود نشان میدهند که مصرف THC تاثیرات پیچیده، متنوع و به طور بالقوه طولانی مدتی بر روی سیستم دوپامین مغز میگذارد. این تاثیرات شامل افزایش شلیک نورونی و آزادسازی دوپامین در واکنش مغز به هنگام مواجه شدن ناگهانی با THC، و تضعیف مکانیزم آزاد سازی و میزان رهایش دوپامین در مصرف طولانی مدت است.” در واقع درست است که استفاده از ماریجوانا به دلیل اینکه به طور موقت (برای مدت حداکثر چند ساعت) با افزایش دوپامین موجب سرخوشی میشود اما تکرار مصرف باعث تغییرات ساختاری در مدار پاداش مغز شده و فرد در زندگی عادی، از میزان دوپامین بسیار کمتری بهره خواهد برد که خود میتواند منشاء بسیاری از اختلالات روانپزشکی، افسردگی و کمبود انگیزه باشد. طبق تحقیقات منتشر شده در ژورنال آکادمی ملی علوم در آمریکا و مطالعات مشابه در Journal of Neuroscience مصرف ماریجوانا موجب افزایش اندازه (به عبارتی افزایش حجم ماده خاکستری) بخش چپ Nucleus Accumbens شده که به نحوی نشان میدهد فرد با مصرف بیشتر ماریجوانا، هر بار به محرک های بزرگتر و بیشتری نیاز دارد تا لذت، انگیزه و رضایت را حس کند و سخت تر لذت را تجربه خواهد کرد؛ به عبارتی، سطح طبیعی دوپامین در مغز وی کاهش چشم گیری خواهد داشت.
تیم تحقیقاتی معتقد است این تاثیرات میتواند توضیحی باشد برای اینکه چرا افرادی که مصرف طولانی مدت ماریجوانا را تجربه میکنند، ریسک بیماری های روانی در آنها افزایش می یابد. همچنین مطالعه ی اخیر نشان میدهد در مدل حیوانی، THC در ابتدا باعث افزایش سطح دوپامین و تقویت حس پاداش ( و سرخوشی ) میشود که میتواند توضیحی برای معتاد شدن برخی افراد به این ماده باشد. با این حال دکتر هوز به برخی از محدودیت های موجود در این زمینه اشاره میکند:” اساسا، مطالعات حیوانی بسیار کوتاه هستند و کانابیس به تکرار و در ترکیب با سایر مواد، به حیوان داده نمیشود.”
اشاره ای به نقص های مطالعات مرتبط با ماریجوانا
پژوهشگران همچنین از وجود برخی نقص های دیگر در این تحقیقات اطلاع پیدا کردند. به طور مثال اینکه مطالعاتی کنونی به بررسی و ارزیابی سیستم دوپامین مغز پس از قطع مصرف ماریجوانا میپردازند و در عین حال موارد بیشتری وجود دارند که در نظر گرفته نمیشوند. در این راستا تیم تحقیقاتی اشاره کرده است که مساله ی مهم این است که بیشتر در مورد تاثیر مصرف ماریجوانا بر رشد مغز بدانیم زیرا برخی از زنان باردار در دوران اولیه ی بارداری خود و پیش از آگاهی از باردار بودنشان ممکن است این ماده را مصرف کنند.
در همین راستا دکتر هوز میگوید:” با توجه به افزایش مصرف کانابیس، به طور خاص در افراد جوان و بانوانی که ممکن است باردار باشند، لازم است تا مطالعات حیوانی در زمینه ی فهم تاثیر طولانی مدت کانابیس بر روی رشد مغز ( با استفاده از یک روش کنترل شده که در مطالعات انسانی ممکن نیست ) تمرکز کنند. مطالعات مذکور همچنین باید از تکنیک هایی استفاده کنند که نتایج آنها قابل تعمیم دادن به مطالعات انسانی و الگوی مصرف انسانی باشند.”
در حالی که قطعا در آینده شاهد تحقیقات دیگری در مورد ماریجوانا خواهیم بود، اما محققان معتقدند پژوهش کنونی آنها باعث افزایش درک ما از این موضوع شده است.
نحوه ی عملکرد THC و به طور کلی کانابینوئیدها در افزایش اولیه ی دوپامین در ابتدای مصرف
نحوه ی عملکرد کانابیس در افزایش دوپامین به نوعی منحصر به فرد است زیرا به طور غیر مستقیم، از طریق مسدود کردن فعالیت یک انتقال دهنده ی عصبی دیگر به نام GABA باعث افزایش دوپامین میشود. به طور معمول GABA باعث متعادل کردن میزان دوپامین آزاد شده در بخش nucleus accumbens یا NAc در مغز میشود. در نتیجه وقتی عملکرد GABA توسط THC مسدود میشود میزان دوپامین در ناحیه ی مذکور افزایش می یابد. البته جالب است بدانید که تنها ماریجوانا چنین تاثیری را درون مغز ندارد. در واقع GABA به طور طبیعی توسط سایر کانابینوئیدهای تولید شده در مغز نیز مهار شده و باعث افزایش دوپامین به طور طبیعی میشود. کانابینوئیدهای طبیعی با نام اندوکانابینوئید یا endocannabinoids شناخته شده هستند. ( منبع متن و عکس: thebrain.mcgill.ca )
تضاد های موجود در نتایج تحقیقات مختلف در مورد تعامل بین THC و دوپامین
به دلیل پیچیدگی تعاملات موجود بین THC و دوپامین در مراحل مختلف تحقیقات، تضادهایی در بین نتایج برخی مطالعات مشاهده میشود. به طور مثال در برخی مطالعات ( مانند بررسی اخیر دکتر هوز ) پیشنهاد شده است که مصرف طولانی مدت کانابیس باعث کاهش سطح دوپامین و کاهش آزاد سازی آن در مغز میشود. بعلاوه پایین بودن سطح دوپامین در بیماران ADHD یا همان اختلال کمبود توجه و بیش فعالی فیزیکی نیز دیده میشود. علی رغم مورد قبول بودن این واقعیت، در مطالعه ای که در سال ۲۰۱۵ در آلمان منتشر شد، محققان بیماران مبتلا به ADHD که به داروهای محرک معمول مانند ریتالین و آدرال پاسخ نمیدادند را تحت درمان با دوز های پایین کانابیس یا همان THC قرار دادند. پس از یک دوره از درمان، اکثریت این افراد بهبود در وضعیت تمرکز، خواب و رفتارهای ناگهانی خود را گزارش کردند. دکتر بیرمین از کالیفرنیا و متخصص در زمینه ی مصارف دارویی ماریجوانا معتقد است که در برخی از بیماران ADHD سطچ پایین endocannabinoids در مغز موجب کاهش سطح دوپامین شده و اگر به صورت دارویی کانابینوئیدهای موجود در مغز این افراد افزایش یابد، احتمالا انتقال دهنده های عصبی از سرعت رهایششان کاسته شده و زمان بیشتری برای تمرکز به مغز میدهند. دکتر بیرمن برای اینکار از داروی Marinol که حاوی THC است به مقدار ۲.۵ میلی گرم، دو یا سه بار در روز برای بیماران مذکور تجویز میکند. البته در اینجا دو موضوع مورد بحث خواهد بود. اول اینکه مبتلایان به ADHD از کمبود دوپامین رنج میبرند و مصرف THC با در نظر گرفتن تاثیر کوتاه مدت آن میتواند هر بار تا مدت کوتاهی دوپامین را در مغز این افراد بالا ببرد. اما در بلند مدت ریسک بروز سایر بیماری ها و کاهش کلی سطح طبیعی دوپامین در این افراد افزایش می یابد. دوم اینکه THC برای این افراد به صورت دارویی و در قالب قرص مارینول یا مشابه آن تجویز شده است که مصرف آنها تفاوت زیادی با مصرف ماریجوانا به صورت گیاهی و تدخینی دارد.
ترجمه و تالیف: سید محمد رضا گواهی – وبسایت نوروسافاری
منابع:
۱. مقاله در ژورنال Nature :
The effects of Δ۹-tetrahydrocannabinol on the dopamine system
۲. مقاله در Journal of Neuroscience:
۳. گزارش پژوهش انجام شده در آلمان در کنفرانس Cannabinoid:
http://cannabis-med.org/nis/data/file/abstractbook.pdf
۴. لینک مقاله در ژورنال Substance Use and Misuse:
Subtypes of Attention Deficit-Hyperactivity Disorder (ADHD) and Cannabis Use
۵. لینک وب سایت آموزشی پژوهشی مغز دانشگاه McGill:
http://thebrain.mcgill.ca/flash/i/i_03/i_03_m/i_03_m_par/i_03_m_par_cannabis.html
درسته تحقیقات شده اما چند مسئله کاملا نادیده گرفته شده دوپامین در افراد مختلف یکسان تولید نمیشه مثلا زمانی که شما دوستتون رو که دلتگش هستید میبینید و با اون یاده خاطرات شیرین میکنید بدن شما شروع به تولید دوپامین میکنه و یک مکالمه ۱ ساعته میتونه ۷۰ دوپامین تولید کنه و اگر مارجی اونا مصرف کرده باشید این مقدار به ۱۴۰ دوپامین میرسه حالا اشخصاصی که تمایل بیشتر نشون میدن به مصرفه مارجیوانا در واقع کسانی هستند که به طوره طبیعی دوپامین کمتری بدنشون تولید میکنه و اصلا نمیشه به یقسن گفت که چون ماری جوانا مصرف میکنند بدنشون دوپامین کمتری داره تولید میکنه و آیا تحقیقی در مورده میزان دوپامین در گذشته اشخاصی که مصرف دارن شده ؟ خیر ! عملا غیر ممکنه و به نظرم نمونه حیوانی نمیتونه خیلی چیز هارو مشخص کنه . البته مصرف خوده ماری جوانا برایه افرادی که به طور طبیعی سرخوش هستن و از هر چیزه کوچیکی لذت میبرن اشتباه هست و معمولا اگر هم مصرف کنن مشکلاتی رو براشون پیش میاره ولی دسته دوم کسانی هستن که دارن در واقع با استفاده از ماری جوانا و بالا بردن دوپامین به لذت و سرخوشی دست پیدا میکنن . من شخصی رو میشناسم ۷۶ سال عمر داره و ۴۰ سال ماری جوانا مصرف کرده و از لحاظ جسمی و روحی فوق العاده سالم و جوون هست و ایشون داره کوه نوردی حرفه ای انجام میده و اصولا افرادی که ماری جوانا مصرف میکنن دارایه ایمان و اراده قوی تری هستن ودر کارها موفق تر همچنین انسان هایه صبور به نظرم برایه بعضی افراد مثله سم میمونه و برایه بعضیا مثله دارو
ممنونم از کامنت مفصل شما. بیشتر فرمایشاتتون درست هست ولی در هر موردی باید با مطالعات دقیق لزوم اون با سنجه های دقیق برای افراد مختلف اثبات بشه. لزوما نمیشه مصرف کنترل شده به شکل ترکیب دارویی رو در این مورد برای همه مفید یا مضر دونست و قطعا نیاز به بررسی دقیق هر فرد توسط متخصص هست.
سلام خسته نباشد.بنده ۱۶ سالمه ۴ بار مصرف گل داشتم بصورت میانگین هر ۱ ماه یه بار و ب میزان کم. وقتی اخرین بارو مصرف کردم فردا انروز احساس کردم ک اثرش روم مونده یعنی از حسو حال گیجی نمیتونستم در بیام و انگار تو یه حالت خلسه بودم درست مطالب رو متوجه نمیشدم زمانو نمیتونستم تشخیص بدم احساس میکردم تو رویا بودم الان ۳ ماه از اون داستان گذشته خیلی بهتر شدم ولی هر از گاهی دچار یه حالت عجیبی میشم یعنی احساس میکنم حالتام عادی نیست البته وقتی تنها میشم اینطوری میشم بیشتر. الحمدالله واقعا بهتر شدم ولی افکار مزاحم خیلی میاد سراغم انگار یجوری ام .میشه کمکم کنید تا بهتر شم ؟؟ اصلا ایا این عوارض خوب میشن یا دائم به این شکل میمونم
سلام به مرور زمان در صورت عدم مصرف دوباره خوب میشین. ورزش کنین. کوهنوردی کنین. خوب غذا بخورین و به میزان کافی بخوابین. درست میشه.